Jak określić rodzaj rzeczownika w języku rosyjskim?

 

Najprostszą drogą do określenia rodzaju danego rzeczownika w języku rosyjskim, jest zwrócenie uwagi na końcówkę danego rzeczownika. W tym celu przygotowałam tabelkę wraz z przykładami, która w ogólny sposób pokazuje, jak zmieniają się końcówki w zależności od rodzaju. 

Rodzaj męski (мужской род):

 

Rzeczowniki rodzaju męskiego kończą się na spółgłoskę w mianowniku (в именительном падеже), czyli w przypadku nr 1. W takim przypadku mamy do czynienia z końcówką tak zwaną „zerową” określaną znakiem Ø.

Rzeczowniki zakończone na -й w mianowniku również są charakterystyczne dla rodzaju męskiego.      

Jeśli chodzi o rzeczowniki zakończone -а i -я w rodzaju męskim, to tutaj w tym przypadku nie możemy się kierować końcówką. W tej sytuacji główna role odgrywa, znaczenie słowa.

W przypadku słów: папа сын, дедушка, внук, брат, дядя, należą one do rodzaju męskiego, niezależnie od posiadanej końcówki, co zaznaczyłam na tabeli kolorem żółtym. Takich słów w języku rosyjskim nie jest dużo, więc nie trzeba się ich specjalnie uczyć tylko kierować się intuicyjnie. Co do rzeczowników rodzaju męskiego, możemy wyróżnić rzeczowniki miękko i twardo tematowe, nie będę tu się wywodzić na ten temat. Chce, aby ten post był jak najbardziej zrozumiały i prosty dla wszystkich.

Co do słów zakończonych na -ь (miękki znak) tutaj sprawa jest bardziej skomplikowana, ponieważ tym znakiem kończą się również rzeczowniki rodzaju żeńskiego. Wytłumaczę to, w dalszej części mojego postu.

Przykłady:

язык(język)---> zak. spółgłoskąØ---> rodzaj męski,

заяц(zając)---> jak wyżej,

кафетерий- kończy się na -й---> rodzaj męski,

уровень(stopień)-zak.-ь--> rodzaj męski.

Rodzaj nijaki (Средний род):

W tym przypadku sprawa jest bardzo prosta. Rzeczowniki rodzaju nijakiego kończą się na końcówkę -o lub -e. Raczej te rzeczowniki nie są problematyczne.

Np. печенье(ciastko)-zakończone na -e---> rodzaj nijaki.

пальто(płaszcz)-zak. na -o--> rodzaj nijaki.

Oczywiście, sprawa jest niby prosta, ale byłoby zbyt pięknie, gdyby nie było pewnych wyjątków :). Ogólnie tych wyjątków jest dosyć sporo, ale przytoczę tutaj najważniejsze z nich, dla użycia w życiu codziennym. Oto one:

•  Дитя
• Время
• Вымя
• Пламя
• Темя
• Знамя
• Имя
• Стремя
• Семя
• Племя

Niezależnie od końcówek, jakie posiadają, należą do rodzaju nijakiego, bo to są WYJĄTKI!

 Najlepiej się ich nauczyć, bo to są bardzo ważne rzeczowniki.

UWAGA! 

Nie mylić słowa cемя i семья ! Są to dwa różne słowa, oznaczające zupełnie co innego!

1.Cемя to nasienie,ziarno,nasionko,siemię(rodzaj nijaki).

2.Cемья pisane z miękkim znakiem to słowo rodzina (rodzaj żeński).

Rodzaj żeński(женский род):

Również i w przypadku rodzaju żeńskiego, istotną jest końcówka,  na jaką kończy się rzeczownik w mianowniku.

Dla rodzaju żeńskiego jest to końcówka -a i -я, jak i również -ь(miękki znak).

Przykłady:

игрушкa-  czyli zabawka, słowo jest zakończone na -a czyli rodzaj żeński.

яблоня- jabłoń, słowo zakończone na-я, co odpowiada rodzajowi żeńskiemu. 

Oczywiście, tak jak w przypadku rodzaju męskiego tutaj też mamy kwestię związaną ze znaczeniem.  

Rzeczowniki typu: девушка, жена, дочь, мать, тётя, сестра, бабушка, мама itd.  Należą do rodzaju żeńskiego, bez względu na posiadaną końcówkę.

O co chodzi z rzeczownikami zakończonymi na -ь (miękki znak)?

Tutaj sprawa nie jest taka prosta. Rzeczowniki zakończone miękkim znakiem, mogą być rodzaju męskiego, jak i żeńskiego. Co zaznaczyłam kolorem różowym w tabeli. W języku rosyjskim jest tak wiele wyjątków, jeśli o to chodzi, że najlepiej jest się po prostu nauczyć tych rzeczowników. Osobiście uważam, że jeśli jesteśmy osobami dopiero uczącymi się, to najlepsza jest praca ze słownikiem, w tym przypadku i sprawdzanie jakiego rodzaju są te rzeczowniki (i nauczenie się tego).

Co jeszcze możemy innego zrobić?

Jeśli chcemy określić rodzaj rzeczownika w pewnym zdaniu, warto zwrócić uwagę, na formy innych słów znajdujących się obok rzeczownika. Język rosyjski jest językiem, w którym musi występować pewna zgodność form gramatycznych. Tym sposobem, możemy określić rodzaj rzeczownika drogą dedukcji.

Zapamiętajmy:

• Do rodzaju męskiego zawsze należą:

nazwy miesięcy,

słowa zakończone na -арь(np.фонарь, календарь),

słowa zakończone na-тель(np.водитель, любитель).

• Do rodzaju żeńskiego odnoszą się :

            słowa zakończone na -чь ,-шь, -щь, -жь( np.мелочь, мышь, помощь,рожь),

                 słowa zakończone na -ость, utworzone od przymiotni

                             ( np.скорый-скорость, смелый-смелость),

                 słowa zakończone na -бь,-вь,-дь,-зь,-сь,-ть( np.  радость, лошадь).

Wyjątki:

голубь,лебедь,дождь,гвоздь---> rodzaj męski.

• Słowa zakończone na -ль,-нь,-рь mogą być rodzaju żeńskiego, jak i męskiego.